Díli, 17/06/2025, Prezidente Komisaun Ezekutiva (KE) Bee Timor-Leste, Empreza Públika (BTL, E.P), Gustavo da Cruz, hala’o enkontru koordenasaun ho Diretór Ezekutivu Millennium Challenge Account Timor-Leste, Institutu Públiku (MCA-TL, I.P), Embaixadór Constâncio Pinto ho tékniku MCA-TL, I.P nian, iha sala reuniaun Ezekutiva BTL, E.P, Caicoli.
Reuniaun ne’e, hodi koordena kona-bá programa πππππππππ’π πΆβπππππππ πΆπππππππ‘πππ (MCC) nian, ne’ebé atu implementa projetu Estasaun Tratamentu Bee Fo’er (ETAR, sigla portugés) iha Bebonuk, maibé daudaun ne’e adia hela. Alen de ne’e, deskute mos kona-bá parsela rai ne’ebé la konsege liberta no asuntu esensiál sira seluk.
“πΈπππππ‘ππ’ ππ’π βπππ ππ’ππππ ππππ-ππΜ ππππππ‘π’ ππΆπΆ ππππ ππ’πππΜ πππ πππ π‘ππππ βπππ, πππ πππ πππ ππ’π‘π ππππ-ππΜ ππππ‘π’ ππππππ‘πππ‘π ππππ’π ππ’πππΜ πππ πππππππ‘π βπππ, βππππ ππ πΊππ£ππππ’ πππππ-πΏππ π‘π (ππΏ) πππ πππ ππππ πππππππππ πππ’-πππ’ ππππ ππ ππππππ‘ππ ππ’π π‘ππππππ’ πβπ π΅πππππ’π, ππππ πππ ππππ’π πππ π‘π’π πππππ π πππππ’π ππππππ‘π πππππ’π ππππ πππ ππππππ‘πππ‘π πππ πππ πππππ ππππ€ ππππ, πππ‘ππ π‘ππππππ’ ππ’π π΅ππΏ, πΈ.π ππππ πππ ππ πΊππ£ππππ’ βπππ πππ ππππππππ‘π’ ππ πππ ππ’ππ ππ’π, πππππΜ πππππππ π‘ππ’π‘π’ππ πβπ πππ ππ’π, ππ’ππ ππ πππππ ππππ€ βπ’π π’ ππ‘π’ ππΜ π‘ππππ’ ππ’πππ ππππ ππ π πππ, βπππ πππ§πππππππ§π πππ ππ π πππ-πππ π ππ ππ, πππππΜ π‘π’π πππ πππ‘π ππ’πππΜ πππ‘ππππππ, π πππππ’π πβπ ππ’ππππ π, π‘ππππ ππ’π πππ ππ’ππ ππ ππ’π π‘π’ππ πππ, πβπ π‘ππππ’ πππ ππ, ππ‘π’ π πππ ππππ βπππππ’π πππ‘ππ ππ’π”.
Ezekutivu ne’e mos informa, BTL, E.P rasik iha ona planu, sei ateru rai no konstrui muru haleu terrenu ne’ebé liberta ona, iha área Bebonuk, nune’e hodi hakat ba prosesu sira tuir mai. Enkuantu parsela rai ne’ebé seidauk liberta, BTL, E.P no MCA-TL, I.P sei servisu hamutuk ho ekipa GTI, hodi haree, posibilidade bele halo renegosiasaun ho komunidade afetada uma kain lima ne’ebé antes ne’e la konsege realiza.
Entretantu parte MCA-TL, I.P mos sei nafatin ezerse servisu balun, hanesan halo revizaun ba relatóriu ne’ebé mak konsultór Nicholas O'Dwyer Ltd (NOD) prepara ona, liu-liu liga ba dezeñu báziku ba ππππππππ no planta nian ne’ebé besik atu finaliza ona. Tanba ne’e, sira husu komentáriu ou feedback hosi BTL, E.P, nune’e hodi hadi’a relatóriu ne’e. Enkuantu iha parte π πππ πππ£ππ π‘ππππ‘πππ ou investigasaun rai nian, iha terrenu mak seidauk realiza. Alen de ne’e, MCA-TL, I.P mos daudaun ne’e trata ou halo hela verifikasaun ba aktu balun ne’ebé relasiona ho prosedimentu internasionál nian, kona-bá oinsá atu akomoda traballadór sira ne’ebé mak lakon servisu, hafoin halo demolisaun ba terrenu.
Ezekutivu ne’e akresenta, BTL, E.P no MCA-TL, I.P sei prepara kalendáriu ezekusaun nian, nune’e hodi informa ba MCC katak Governu TL preparadu, hodi hein desizaun hosi governu Estados Unidos América (EUA) nian, ba implementasaun projetu ETAR ne'e.
“π΄ππ βππππ βπππ ππ‘π’ βπππ πππππππΜπππ’ ππ ππ§πππ’π ππ’π βππ π ππππ‘π πΊππ£ππππ’ ππππ, βπππππ ππ‘π πππππππ ππ ππΆπΆ πππ‘ππ πΊππ£ππππ’ ππΏ πππππππππ’ βπππ βπππ πππ ππ§ππ’π. πΌπ‘π ππ ππππ π’ π‘ππππ ππ’πππ’π ππ’π πππππ‘, π‘ππππ ππ’π, ππ‘π πππππ‘ππ πππππ‘π’, ππππππ πππ ππ‘π βπππ πππ ππ§ππ’π ππππΜπ‘πππ π‘π’ππ πππ, πππππΜ πβπ ππππ‘π π‘πΜπππππ ππ πππππππ π‘πππ‘ππ£π π πππ, ππ‘π πππππ‘ππ ππ πππ’ππ βπ ππ ππππππ π πππ‘ππ ππππππ‘π’ ππ’π π ππ ππππ ππ’π, π‘ππππ ππππππ‘π’ ππ’π ππππ βπ ππ’πππππππ πππππ πππ£π’ π‘ππππ ππππ, πππ’-πππ’ πβπ πππππ‘πΜπ πππ ππ’π”.
Relembra mos katak, planu implementasaun projetu ETAR Bebonuk ne’e, hetan apoiu fundus hosi Governu Estados Unidos América liuhosi MCC ne’ebé servisu hamutuk ho MCA-TL, I.P nomos Governu Timor-Leste.
Futuru estasaun tratamentu bee fo’er ne’e, lokaliza iha Bebonuk, Díli ho medida rai ne’ebé uza ba investimentu ne’e, hamutuk hektares 5.5.
Enkuantu parsela rai balun ba implementasaun projetu ne’e, Governu konklui ona pagamentu indemnizasaun nian ba komunidade afetada sira, iha loron 26 fulan novembru tinan kotuk (tinan 2024). No parsela rai hosi komunidade uma kain nian, mak seidauk liberta, maibe iha tempu badak sei halo regonegosiasaun ho komunidade afetada sira, nune'e hodi konklui
Fahe ba Sosial Media:
